Βιογραφική, Πολιτική | 125' | Έγχρωμη | Ελλάδα | 1980 | 
Μια ταινία ύμνος στα δημοκρατικά ιδεώδη και τον αγωνιστή Νίκο Μπελογιάννη που υπερασπίστηκε με τη ζωή του τα λαϊκά συμφέροντα, τη δημοκρατία, την ειρήνη, την εθνική ανεξαρτησία, την ταραγμένη περίοδο της μεταπολεμικής Ελλάδας.
Σκηνοθεσία: Νίκος Τζίμας
Γλώσσες: Ελληνικά, Αγγλικά
Ώρα: 20:45 | Η είσοδος είναι ελεύθερη!
Ο Εμφύλιος Πόλεμος που ρήμαξε τη χώρα τελείωσε και ένας απ` τους πολλούς φυγάδες αγωνιστές της αριστεράς, ο Νίκος Μπελογιάννης (Φοίβος Γκικόπουλος), ο άνθρωπος με το αφοπλιστικό χαμόγελο και το γαρύφαλλο, πρώην λοχαγός του ΕΛΑΣ, επιστρέφει στην Ελλάδα. Με το συνθηματικό όνομα Κώστας κρύβεται στο σπίτι ενός συντρόφου κι έρχεται σ` επαφή με τον Νίκο Πλουμπίδη (Αντώνης Αντωνίου), καθώς και με άλλα μέλη του παράνομου Κομμουνιστικού Κόμματος. Η κυβέρνηση Πλαστήρα, θέλοντας να εδραιώσει τη γαλήνη και να βοηθήσει την ανασυγκρότηση του τόπου, αντιμετωπίζει τους κομμουνιστές με σχετική επιείκεια. Οι στρατιωτικοί και οι μυστικές υπηρεσίες, όμως, με επικεφαλής τον διευθυντή ασφαλείας και τον αρχηγό της ΚΥΠ, υπό την άμεση καθοδήγηση του αμερικανού σταθμάρχη της CIA και του πρέσβη των ΗΠΑ, δεν βλέπουν με καλό μάτι τις εξελίξεις, ιδιαίτερα όταν το κόμμα του Πλαστήρα ξανακερδίζει τις εκλογές. Στην προσπάθειά τους να υπονομεύσουν την κυβέρνηση, στήνουν μια «κομμουνιστική συνωμοσία» και δίνουν ευρεία δημοσιότητα στη σύλληψη του Μπελογιάννη και της αγαπημένης του συντρόφου Έλλης Ιωαννίδου Παππά (Μίρκα Παπακωνσταντίνου), καθώς και μερικών άλλων μελών του ΚΚΕ.
Παραλειπόμενα:
• Ο τίτλος της ταινίας παραπέμπει στον ίδιο τον πρωταγωνιστή της ιστορίας Νίκο Μπελογιάννη. Αυτό το "παρωνύμιο" του δόθηκε κι από το ομώνυμο ποίημα του Γιάννη Ρίτσου, που ο ποιητής το έγραψε, όταν έμαθε για την εκτέλεση του Μπελογιάννη. Με τον ίδιο τίτλο κυκλοφόρησε και ένα ποίημα του Τούρκου ποιητή Ναζίμ Χικμέτ.
• Τη μουσική τη συνέθεσε ο Μίκης Θεοδωράκης, ενώ ερμηνευτές της ταινίας ήταν η Μαργαρίτα Ζορμπαλά, αλλά και η χορωδία του Πανεπιστημίου Αθηνών. Στην ταινία ακούγεται και το γνωστό τραγούδι Εμπρός της γης οι κολασμένοι. Μάλιστα κυκλοφόρησε και το soundtrack της ταινίας από τη Λίρα. Επίσης οι στίχοι είναι του Γιάννη Θεοδωράκη.
• Ο Νίκος Τζήμας ήθελε να επιλέξει με ακρίβεια το πρόσωπο που θα ερμήνευε τον Νίκο Μπελογιάννη. Μετά από κάποια αποτυχημένα κάστινγκ στην Ελλάδα, ταξίδεψε στην Ιταλία και προσέγγισε με επιτυχία τον Gian Maria Volonte. Όμως, κατά τις πρώτες ημέρες των γυρισμάτων ο μεγάλος Ιταλός ηθοποιός ασθένησε βαριά και αναγκάστηκε να αποχωρίσει. Ο σκηνοθέτης ήταν απελπισμένος, αλλά είχε ήδη εντοπίσει το ιδανικό πρόσωπο… στον γραμματέα του Volonte. Προσέγγισε με ζήλο τον Φοίβο Γκικόπουλο και τον έπεισε να ερμηνεύσει για πρώτη φορά στη ζωή του. Αυτή ήταν και η τελευταία, αφού ο Γκικόπουλος συνέχισε να είναι καθηγητής πανεπιστημίου που ήταν και η μοναδική του θέληση.
• Το διάστημα που προηγήθηκε της εκτέλεσής του έλαβε χώρα σε όλη την Ευρώπη μια άνευ προηγουμένου καμπάνια για τη σωτηρία των θανατοποινιτών. Καθ’ όλη τη διάρκεια της δίκης, ο Μπελογιάννης κρατούσε ένα κόκκινο γαρύφαλλο και χαμογελαστός μετατράπηκε από κατηγορούμενος σε κατήγορος των δικαστών του. Την επομένη της εκτέλεσης των τεσσάρων, ο Πάμπλο Πικάσο ζωγραφίζει το περίφημο πλέον σκίτσο, που απεικονίζει τον Μπελογιάννη χαμογελαστό, κρατώντας το γαρύφαλλό του.
Παραλειπόμενα:
• Ο τίτλος της ταινίας παραπέμπει στον ίδιο τον πρωταγωνιστή της ιστορίας Νίκο Μπελογιάννη. Αυτό το "παρωνύμιο" του δόθηκε κι από το ομώνυμο ποίημα του Γιάννη Ρίτσου, που ο ποιητής το έγραψε, όταν έμαθε για την εκτέλεση του Μπελογιάννη. Με τον ίδιο τίτλο κυκλοφόρησε και ένα ποίημα του Τούρκου ποιητή Ναζίμ Χικμέτ.
• Τη μουσική τη συνέθεσε ο Μίκης Θεοδωράκης, ενώ ερμηνευτές της ταινίας ήταν η Μαργαρίτα Ζορμπαλά, αλλά και η χορωδία του Πανεπιστημίου Αθηνών. Στην ταινία ακούγεται και το γνωστό τραγούδι Εμπρός της γης οι κολασμένοι. Μάλιστα κυκλοφόρησε και το soundtrack της ταινίας από τη Λίρα. Επίσης οι στίχοι είναι του Γιάννη Θεοδωράκη.
• Ο Νίκος Τζήμας ήθελε να επιλέξει με ακρίβεια το πρόσωπο που θα ερμήνευε τον Νίκο Μπελογιάννη. Μετά από κάποια αποτυχημένα κάστινγκ στην Ελλάδα, ταξίδεψε στην Ιταλία και προσέγγισε με επιτυχία τον Gian Maria Volonte. Όμως, κατά τις πρώτες ημέρες των γυρισμάτων ο μεγάλος Ιταλός ηθοποιός ασθένησε βαριά και αναγκάστηκε να αποχωρίσει. Ο σκηνοθέτης ήταν απελπισμένος, αλλά είχε ήδη εντοπίσει το ιδανικό πρόσωπο… στον γραμματέα του Volonte. Προσέγγισε με ζήλο τον Φοίβο Γκικόπουλο και τον έπεισε να ερμηνεύσει για πρώτη φορά στη ζωή του. Αυτή ήταν και η τελευταία, αφού ο Γκικόπουλος συνέχισε να είναι καθηγητής πανεπιστημίου που ήταν και η μοναδική του θέληση.
• Το διάστημα που προηγήθηκε της εκτέλεσής του έλαβε χώρα σε όλη την Ευρώπη μια άνευ προηγουμένου καμπάνια για τη σωτηρία των θανατοποινιτών. Καθ’ όλη τη διάρκεια της δίκης, ο Μπελογιάννης κρατούσε ένα κόκκινο γαρύφαλλο και χαμογελαστός μετατράπηκε από κατηγορούμενος σε κατήγορος των δικαστών του. Την επομένη της εκτέλεσης των τεσσάρων, ο Πάμπλο Πικάσο ζωγραφίζει το περίφημο πλέον σκίτσο, που απεικονίζει τον Μπελογιάννη χαμογελαστό, κρατώντας το γαρύφαλλό του.
Η ταινία απέσπασε βραβείο στο 21ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, την Ένωση Κριτών Κινηματογράφου Αθηνών αλλά κι από το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Μόσχας. Επίσης η ταινία προτάθηκε να συμμετάσχει στα βραβεία Όσκαρ για Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας, η οποία όμως, τελικά, δεν έγινε δεχτή.
Η ταινία κέρδισε τα εξής βραβεία:
- Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης: Γ' Καλύτερης Ταινίας
- Ένωση Κριτών Κινηματογράφου Αθηνών: Καλύτερης Ταινίας
- Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Μόσχας: Ειδικό Βραβείο
en 
Σκηνοθεσία: Νίκος Τζίμας | Σενάριο: Νίκος Τζίμας, Τάσος Λύτρας, Πότης Παρασκευόπουλος | Πρωταγωνιστές: Φοίβος Γκικόπουλος, Μίρκα Παπακωνσταντίνου, Πέτρος Φυσσούν, Κώστας Καζάκος, Αντώνης Αντωνίου, Μάνος Κατράκης, Αλέκος Αλεξανδράκης, Βαγγέλης Καζάν, Άγγελος Αντωνόπουλος | Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης | Τραγούδι: Μαργαρίτα Ζορμπαλά | Φωτογραφία: Νίκος Καβουκίδης | Γλώσσες: Ελληνικά, Αγγλικά | Χώρα Παραγωγής: Ελλάδα | Παραγωγός: Ηλίας Παρασκευάς | Εταιρεία Παραγωγής: Άρμα Φιλμ | Διανομή: New Star | Μοντάζ: Πέτρος Λύκας | Σκηνογραφία, Κοστούμια: Τάσος Ζωγράφος, Έρση Δρίνη | Γυρίσματα: Αθήνα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου